Rynek akcji i obligacji

2020 rok był okresem bardzo dużej zmienności, będącej reakcją rynku na pandemię COVID-19. Za jej początki Światowa Organizacja Zdrowia¹ (WHO) uznaje pierwsze zdiagnozowane 17 listopada 2019 roku zachorowania, które miały miejsce w mieście Wuhan, w prowincji Hubei w środkowych Chinach. Obawy przed zakłóceniami międzynarodowych łańcuchów dostaw i wywołaną tym globalną recesją znalazły wyraz w restrykcyjnym podejściu globalnych inwestorów do ryzyka. W rezultacie w 2020 roku przez wszystkie głównie rynki akcji przeszła fala wyprzedaży, która zmieniła kierunek dopiero pod koniec roku.

Na początku 2020 roku globalne rynki akcji kontynuowały mocne zwyżki z 2019 roku. Giełdowe indeksy notowały kolejne rekordy, głównie na fali hossy spółek technologicznych. Sytuacji sprzyjała poprawa stosunków handlowych między USA i Chinami. Jednak już na początku marca 2020 roku pandemia mocno zachwiała rynkami finansowymi. 10 marca rozpoczęła się bardzo gwałtowna wyprzedaż na amerykańskich rynkach akcji. Indeksy S&P500, Dow Jones oraz Nasdaq traciły na zamknięciu powyżej 7%. Traciły również niemalże wszystkie główne globalne parkiety. Skumulowane tygodniowe straty w I kwartale 2020 roku sięgały nawet 20-30%.

Indeks WIG20, MSCI EM i DM, S&P500

Źródło: www.infostrefa.com, www.msci.com 

Stopa funduszy federalnych w USA (górny limit)

Źródło: https://fred.stlouisfed.org/

Odreagowanie i mocne korekty wzrostowe nastąpiły już w II kwartale 2020 roku, co było głównie związane z działaniami stymulacyjnymi rządów i banków centralnych. Największy na świecie pakiet stymulacyjny o wartości 2 bilionów dolarów przyjęto w USA (ok. 10% PKB). Wysoka była również wartość programów pomocowych dla poszczególnych państw w Europie. Sięgała od kilkudziesięciu do kilkuset mld euro. Większość działań koncentrowała się na ochronie miejsc pracy, wsparciu mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, a także osób samozatrudnionych.

Drugim kluczowym elementem stymulującym gospodarkę na świecie była dalsza redukcja stóp procentowych. Pierwszym bankiem centralnym, który zdecydował się na taki krok jeszcze w 2019 roku, był bank centralny Chin – kraju, w którym rozpoczęła się epidemia. Niemniej globalni inwestorzy skupiali uwagę na działaniach FED², który już w I kwartale 2020 roku aż dwukrotnie obniżył stopy procentowe, sprowadzając je niemal do zera.

Działania stymulujące stanowiły istotne wsparcie dla rynków finansowych. Podjęto jednocześnie szereg działań skutkujących zmniejszeniem dynamiki zakażeń, co zbiegło się w czasie z pierwszymi doniesieniami o postępach prac nad szczepionką. W rezultacie już pod koniec I kwartału 2020 roku pozytywny impuls skłonił inwestorów do zajęcia długich pozycji w akcjach. Po gwałtownej wyprzedaży z połowy marca rozpoczęły się wzrosty, które trwały przez kolejne miesiące. W III kwartale 2020 roku indeksy S&P500 i Nasdaq Composite ustanowiły nowe historyczne rekordy notowań.

Na początku IV kwartału 2020 roku doszło do ponownego gwałtownego wzrostu zachorowań na COVID-19, co wywołało nerwowe nastroje związane z widmem kolejnego lockdownu³. Narastały także kontrowersje wokół wyborów prezydenckich w USA, trwające do listopada, a więc zwycięstwa Joe Bidena. Na rynki wróciły wzrosty, dodatkowo podtrzymywane dzięki pojawianiu się informacji o wysokiej skuteczności kilku szczepionek na koronawirusa wywołującego chorobę COVID-19. Indeks MSCI ACWI - All Country World Index⁴ urósł w 2020 roku o 14,3% r/r, mimo iż skumulowane spadki w I kwartale 2020 roku sięgały nawet 30%.

WIG20 na tle MSCI EM

Źródło: www.infostrefa.com, www.msci.com

Sytuacja związana z rozwojem pandemii dotknęła również rynki wschodzące. Analogicznie do zachowania akcji na rynkach globalnych, po mocnych spadkach w I kwartale 2020 roku, rynki wschodzące mocno odbiły, wchodząc na znacznie wyższe poziomy niż te przed falą wyprzedaży. Indeks MSCI EM⁵ urósł w 2020 roku o 15,8% r/r. Przy tym wzrost od najniższego poziomu z 23 marca 2020 (758 pkt) do notowania z 31 grudnia 2020 roku (1 291 pkt) przekroczył 70%. Te wzrosty nie znalazły odzwierciedlenia w zachowaniu indeksu WIG20, który historycznie wykazywał mocną korelację z indeksem MSCI EM. WIG20 w 2020 roku stracił 7,7% r/r. Według analityków był to rezultat m.in. utrzymującego się ryzyka w sektorach bankowym i paliwowym. Te dwa indeksy sektorowe wygenerowały w 2020 roku ponad 86 mld zł obrotu, tj. ponad 1/3 obrotów dla całego indeksu WIG20. Wpływ na taką dywergencję może mieć także malejący udział Polski w indeksie MSCI EM (na rzecz Chin). Na koniec 2020 roku wyniósł 0,6%, a jeszcze 5 lat temu było to około 1,5%.

Obligacje Skarbu Państwa (10-letnie)

Źródło: www.infostrefa.com, www.stooq.com

¹ https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

² FED – System Rezerwy Federalnej – pełni rolę banku centralnego Stanów Zjednoczonych

³ Ang. zakaz wyjścia – określenie dotyczące obostrzeń wprowadzonych w związku z ogłoszeniem pandemii COVID-19 w 2020 roku. Oznacza zakaz swobodnego przemieszczania się i ograniczenia w opuszczaniu domu, odnosi się również do restrykcji w funkcjonowaniu gospodarki

⁴ Na koniec grudnia 2020 roku do indeksu były zaliczane akcje z 50 krajów, z których 23 są klasyfikowane jako rynki rozwinięte, a pozostałe 27 – uznawane za rynki wschodzące

⁵ Indeks rynków wschodzących – tj. rynków w krajach, które cechują się szybkim wzrostem gospodarczym i dużym poziomem inwestycji. Z tego powodu stają się atrakcyjnym miejscem do lokowania kapitału, szczególnie na rynkach papierów wartościowych, z których zazwyczaj można uzyskać wyższe stopy zwrotu niż z giełd krajów wysoko rozwiniętych. Do tej grupy krajów zalicza się Polska, a także m.in. Turcja i kraje BRIC, czyli Brazylia, Rosja, Indie, Chiny

⁶ BSP Index jest indeksem dochodowym uwzględniającym zmiany kursów obligacji, wartości narosłych odsetek oraz dochody z reinwestycji kuponów odsetkowych. W skład portfela indeksu wchodzą denominowane w złotych obligacje zerokuponowe i obligacje o oprocentowaniu stałym